Η μάχη της Μενίνας μέσα από το ημερολόγιο ενός φοιτητή αντάρτη του Ιερού Λόχου, του Δημήτρη Σούτζου

Ο Ν. Ζέρβας αναπαύεται με τους αντάρτες του. 

Αποκαλυπτικά στοιχεία για τη μάχη της Μενίνας, δίνει ένας φοιτητής τότε, αντάρτης στον Ιερό Λόχο, ο Δημήτρης Σούτζος, μέσα από ημερολογιακές καταγραφές. Είναι τα πιο αδιάψευστα στοιχεία, για το τι πραγματικά έγινε τότε. Αναφέρει μεταξύ άλλων όσον αφορά στη δυσκολία και στη σημασία της μάχης: "Το σμίξιμο του Γιαννιώτικου δρόμου με το δρόμο της Παραμυθιάς, γίνεται στη Μενίνα. Εκεί, σ' αυτά τα γκρίζα βράχια, έξω από το Νεοχώρι, βρίσκεται κουρνιασμένος ο Ιερός Λόχος των Εθνικών Ομάδων Ελλήνων Ανταρτών του Ζέρβα. Αποτελείται από φοιτητάς και σπουδαστάς... Εκεί κάτω στον στρατηγικό οδικό κόμβο της Μενίνας, βρίσκεται οχυρωμένο και ισχυρά οργανωμένο ένα τάγμα επίλεκτων Γερμανών πολεμιστών, ενισχυμένο από καμιά διακοσαριά Τουρκαλβανούς. Οι στρατιώτες του Χίτλερ, είχαν μεταβάλει τη Μενίνα σε φρούριο. Με πολυβολεία, με πυροβολεία, ολομοβολεία και χαρακώματα. Σ' όλα τα σπίτια του χωριού έχουν χτίσει πόρτες και παράθυρα και τά χουν μεταβάλει σε οχυρά. Έχουν ανοίξει παντού ορύγματα και έχουν ζώσει την περιοχή με σειρές από συρματοπλέγματα. Οι Γερμανοί έχουν εμπιστοσύνη στη δύναμή τους και στην οργάνωσή τους... Εκείνο, όμως, που δε λογάριασαν, μα που δεν άργησαν να νιώσουν, ήταν ότι είχαν να κάνουν με την ελληνική ψυχή.

Η διαταχή του Αρχηγού Ναπολέοντα Ζέρβα ήταν ρητή και κατηγορηματική:"Η Μενίνα πρέπει να πέσει. Και έπρεπε να πέσει, γιατί ήταν το τελευταίο στήριγμα των στρατευμάτων κατοχῆς στη Θεσπρωτία και το πέσιμό της θα είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση της Ηπειρωτικής αυτής επαρχίας όχι μόνο από τους Γερμανούς, αλλά και από τη φοβερή μάστιγα του Ελληνισμού της Ηπείρου, από τους αιμοσταγείς Τουρκαλβανούς. Δύο διαλεχτά συντάγματα των Ε.Ο.Ε.Α", το 3/40 Ευζωνικό του Αντισυνταγματάρχη Γεωργίου Αγόρου (όπου ανήκε και ο Ιερός Λόχος) και το 16ο Σύνταγμα του Αντισυνταγματάρχη Αριστείδη Κρανιά, ανέλαβαν το ξεκαθάρισμα της Μενίνας...". 

"Αδελφέ μου, μου τη φυλάγανε οι άτιμοι..." 

Περιγράφει τις απώλειες στη μάχη της Μενίνας από την πλευρά των ανταρτών του Ζέρβα: "Οι Ιερολοχίτες έχουν αρκετές απώλειες. Η προώθησή τους ως το Φρουραρχείο έχει αφήσει τα αιματηρά χνάρια τους σε αρκετά σημεία. Εκεί σκοτώνονται ο Νίκος ο Τσακνικάς κι ο Μιχάλης Ιωάννου. Πολλοί επίσης έχουν τραυματισθεί. -"Αδελφέ μου Θόδωρε, μου τη φυλάγανε οι άτιμοι", φωνάζει στο Χαρβαλάκη, κάποιος, που χτυπήθηκε στα μάτια".

Η τελική έφοδος και παράδοση των Γερμανών...

Στη συνέχεια ζωντανεύει την παράδοση των Γερμανών. "Η μάχη εξακολουθεί με τρομαχτικό πείσμα και με πολλές απώλειες και από τις δύο πλευρές. Εκτός από τους Ιερολογίτες υπάρχουν νεκροί και από τις άλλες μονάδες, που λαμβάνουν μέρος στην επίθεση:

1) Ταγματάρχης Ντέϊβιντ Ουάλλας, 2) Ανθ/γός Πέτρος Λαλαγιάννης, 3) Ανθ/γός Αχιλλεύς Μπίστης, 4) Ανθ/γός Λάζαρος Τρίμπος, 5) Ανθ/στής Θεόδωρος Γαλάνης, 6) Επιλοχίας Ελευθέριος Γκορτζής, 7) Επιλοχίας Γεώργιος Μετσοβίτης, 9) Ενωματάρχης Βασίλειος Τσέτσος, 10) Οπλαρχηγός Κωνσταντίνος Κωλέτσας, 11) Δεκανεύς Δημήτριος Κοκοράβας. Αντάρτες: Νικόλαος Αμπελογιάννης, Κωνσταντίνος Βασιλείου, Σωτήριος Ζορμπάς, Μιχαήλ Ιωάννου, Γεώργιος Κοψίδης, Βασίλειος Κουλούρης, Δημήτριος Κωλέτσας, Νικόλαος Μέξης, Σπυρίδων Σοαπρίκης, Θεόδωρος Τοινέλος, Νικόλαος Τσουκνιάς, Γεώργιος Φύσσας, Νικόλαος Χαρίτος, Ιωάννης Χρήστου. 

Υπάρχουν και πολλοί τραυματίες. Ανάμεσά τους και ο Φώτης Παπαγεωργίου. Έρποντας, κάτω από τα διασταυρωμνένα πυρά, κατόρθωσε να ξαναγυρίσει στους συντρόφους του μέ δύο τραύματα στα πόδια κι ένα στο μπράτσο. Όλα όμως στα ψαχνά του, με τα κόκαλά του γερά και μ' ένα ξέγνοιαστο και αισιόδοξο χαμόγελο στα χείλη του. Ο αγώνας συνεχίζεται σκληρός. Η ευστοχία των βαρέων όπλων είναι τόσο τέλεια, που θα τη ζήλευε και ο πιο οργανωμένος στρατός. Τέλος, κατά τις δυόμισυ το μεσημέρι οι Γερμανοί υψώνουν στο Φρουραρχείο λευκή σημαία και παραδίνονται. Σε λίγες ημέρες οι αιχμάλωτοι επιβιβάζονται σ' ένα αγγλικό ελαφρό πολεμικό σκάφος, που τους μεταφέρει στη Νότια Ιταλία. Μαζί τους ταξιδεύουν και αρκετοί τραυματίες του Ζέρβα. Οι Γερμανοί αιχμάλωτοι πιάνουν κουβέντα με μερικούς Γερμανομαθείς Ιερολοχίτες, που διακομίζονται για τα αγγλικά νοσοκομεία. Και μέσα στ' άλλα ακούγεται και αυτός ο διάλογος: 

- Μήπως είσαστε τα ΕΣ-ΕΣ του Ζέρβα; ρωτάει ένας Γερμανός ένα Ιερολοχίτη. 

- Πώς αυτό, γιατί; αναρωτιέται ο Ιερολοχίτης. 

- Γιατί σ' εμάς, του απαντάει ο Γερμανός, τα ΕΣ-ΕΣ πολεμάνε τραγουδώντας, όπως και εσείς...

Πηγή